Tomasza Hońdo, CFA, Starszego Ekonomista Quercus TFI SA, redaktor naczelny Edukacyjnego Portalu dla Inwestorów Qnews.pl
Według ostatnich danych NBP, średnie oprocentowanie nowych lokat dla gospodarstw domowych spadło na przełomie roku poniżej 4 proc., do poziomu najniższego od niemal trzech lat. Oprocentowanie najkrótszych lokat jest jeszcze niższe. A to i tak oddaje tylko częściowo pełen obraz sytuacji, bo ponad 2/3 środków zgromadzonych przez gospodarstwa domowe w bankach, czyli ponad 820 mld zł, ulokowane jest w depozytach bieżących, których oprocentowanie jest dosłownie symboliczne.
Dlaczego banki obniżają odsetki od lokat? Nie jest to efekt działań Rady Polityki Pieniężnej, bo ta od jesieni 2023 r. utrzymuje stopy procentowe bez zmian. Niższe odsetki to raczej konsekwencja olbrzymiej nadpłynności sektora bankowego. Na koniec 2024 r. łączna wielkość depozytów w sektorze była o niemal połowę większa od wielkości wszystkich kredytów. Nie zanosi się na to, by ten stan rzeczy miał się zmienić z dnia na dzień – do tego potrzebny byłby radykalny wzrost popytu na pożyczki w całej gospodarce.
Jedną z najprostszych alternatyw dla lokat bankowych są fundusze inwestycyjne, w szczególności fundusze dłużne, czyli inwestujące w obligacje. Fundusze takie, jak QUERCUS Dłużny Krótkoterminowy, bądź QUERCUS Akumulacji Kapitału, środki klientów lokują w instrumenty emitowane głównie przez Skarb Państwa oraz duże firmy. Załączone wykresy pokazują, że zarówno w ostatnich latach, jak i na przestrzeni dłuższego czasu, fundusze te potrafiły z sukcesem rywalizować z lokatami bankowymi.
Przewaga nad depozytami wynika z prostego faktu, że obligacje znajdujące się w portfelach mają oprocentowanie (rentowność) wyższe od typowych lokat. Oprocentowanie to na ogół jest bowiem uzależnione od stawek WIBOR, a te obecnie przekraczają 5,8 proc. A to i tak jeszcze nie wszystko, bo w przypadku obligacji korporacyjnych (emitowanych przez firmy) odsetki zawierają w sobie jeszcze dodatkową marżę. Do tego dochodzi możliwość łatwego manewrowania przez fundusze pomiędzy poszczególnymi instrumentami na rynku wtórnym, w zależności od wahań ich notowań.
Przewaga obligacji znajdujących się w portfelach funduszy nad lokatami bankowymi powinna się utrzymać w kolejnych kwartałach. Po pierwsze nie zanosi się na to, by RPP miała szybko i znacząco obniżyć stopy procentowe – a to właśnie od jej decyzji uzależnione są wspomniane stawki WIBOR. Po drugie nawet gdy Rada w końcu wznowi obniżki stóp, to ze względu na nadpłynność sektora bankowego przewaga obligacji i tak powinna się utrzymać.
Reasumując, fundusze dłużne od lat z powodzeniem konkurują z lokatami bankowymi i wiele wskazuje na to, że ta wyraźna przewaga utrzyma się w najbliższych kwartałach.